2021-09-17 ssppssa
တီႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းမၢၼ်ႈ တိတ်းၸပ်းၵၼ် ပိုၼ်ႉတီႈမႄႈဢၢႆႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ တီႈၼိုင်ႈ မီးၵူၼ်းတေႃႉသူင်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် လႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၽၢႆႇတပ်ႉပၢႆႉလႅၼ်လိၼ်ထႆးၶဝ် ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်သေ တီႉၺွပ်းလႆႈပႃးယႃႈမဝ်းၵမ်တင်းၼမ် တေမီးယူႇမွၵ်ႈ 11 လၢၼ်ႉပၢႆ ဝႃႈၼႆ ။
ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း မိူင်းထႆး၊မိူင်းမၢၼ်ႈ လႄႈ မိူင်းလဝ်းတိတ်းၸပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ မီးယႃႇမဝ်းၵမ် ဢၢၼ်ႇႁူဝ်လၢၼ်ႉမၼ်း သူင်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆး ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး ယူႇတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပလိပ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶဝ်ၵေႃႈလႆႈၸွမ်းပိၵ်ႉဢိုတ်း တီႉၺွပ်းႁႄႉႁၢမ်ႈလွင်ႈ ၵူၼ်းတေႃႉတၢင်ႇသူင်ႇ ယႃႈမဝ်းၵမ် သေ မီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ၼႂ်းဝၼ်းထီႉ 16 လိူၼ် September ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် (2) မူင်း ဝႃႈၼႆ။
တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ပိုၼ်ႉတီႈမႄႈဢၢႆႇ မီးၵႃးဢွၼ်ႇသွင်လမ်းၶဝ်ႈမႃးသေ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းလမ်းၸွမ်း ၸွမ်းတၢင်းလင် ၵႃးသွင်လမ်း တေႃႇပေႃးထိုင်ၼိူဝ်ၵႂႃႇသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် မိူဝ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ သွင်ၽၢႆႇလႆႈမီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵႂႃႇၼႆ ၽၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈပလိပ်ႈထႆးၶဝ်ဢွၵ်ႇၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈၼႆ။
“ယွၼ်ႉၵႃးလမ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇပၼ်ၽူႈမီးပုၼ်ႈၶဝ် ၵူတ်ႇထတ်းလႄႈ လႆႈပဵၼ်လွင်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် တီႈၼိူဝ်တၢင်းလူင်သေ ၵႃးလမ်းၼၼ်ႉ တူၵ်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼွၵ်ႈတၢင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈထုၵ်ႈၺႃးယိုဝ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇ၊ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇၺႃးၺွပ်း တူဝ်ဝႆႉၼႆ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိပ်ႈထႆးၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း” ၶဝ်လၢတ်ႈ ဝႃႈၼႆ ။
ဢၼ်ပလိၵ်ႈထႆးၶဝ်တီႉၺပ်းလႆႈၺွပ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ပွၵ်ႈၼႆႉ တၢင်းၼမ် 5 လၢၼ်ႉ၊ မဵဝ်းယႃႇမဝ်းၵမ် WY 999 ဝႃႈၼႆ ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 13 လိူၼ် September ၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႈမိူင်းသီႇပူႇလီ ၵႃးဢၼ်တေႃႉတၢင်ႇ ယႃႈမဝ်းၵမ် ႁေႃႈပႆ လႄႈ ယူႇတီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၽၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းယႃႈမဝ်းၵမ် တင်း ပလိၵ်ႈ လမ်းၸွမ်းၽၢႆလင်သေ တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် 5လၢၼ်ႉ4သႅၼ်ပၢႆ ထုၵ်ႇၺႃးပလိၵ်ႈၶဝ် တီႉၺွပ်းလႆႈတီႈ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်း ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။
“မိူၼ်ၼင်ႇတီႈလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ပိုၼ်ၽေႈလၢမ်းၼမ်လိူဝ်မႃးႁႅင်း ဝၢႆးလင်မႃး တိုၼ်းတေသိုပ်ႇႁႃၺွပ်း ၵူၼ်းၵႂႃႇယူႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေလႆႈတီႉၺွပ်းလႆႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်တၢင်း ၼမ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းတၢင်းၼမ်ပၼ်ၶၢဝ်ႇႁဝ်းၸိုင် တေမီးငိုၼ်းသူးငိုၼ်းလၢပ်ႈ ယူႇၼႆ” ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်သိုပ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။
တေႃႈလဵဝ်မိူင်းထႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ ၸုမ်းၵႃႉယႃႈမဝ်းၵမ် လႄႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ် တီႉၺွပ်းလႆႈမီးယူႇမွၵ်ႈ ၼိုင်ႈလၢၼ်ႉ (1လၢၼ်ႉ)ပၢႆ ။ ပေႃးၼပ်ႉမိူဝ်ႈလဵဝ်ဝႃႈ သၢင်ႉငိုၼ်းထႆး မွၵ်ႈသိပ်းဢဵတ်းလၢၼ်ႉပၢႆ ၼႆယူႇ ။
ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵႃႉယႃႈမဝ်းၵမ် ၶဝ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် ၼမ်လိူဝ်သေမိူဝ်ႈဢွၼ်ႇတၢင်း ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိသ်ႉ-19 ၼႆႉ ၶဝ်ၵႆႉဢဝ်သူင်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်ထႆးယူႇၼႆ ၶၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈၼင်ႇၼႆ ။
လုမ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၽိတ်းၾိင်ႈ (UNODC) လၢတ်ႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ -ပီၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ဢၼ်ထုၵ်ႈဢွၵ်ႇယႃႇမဝ်းၵမ် ၼမ်မႃးလိူဝ်သေၵူႈပီၼႆ လႆႈႁၼ်လိၵ်ႈငၢၼ်းၵူႈပီႈသေ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈႁၼ်ဝႃႈ ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႇမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃး ထၢတ်ႈသၢၼ်ၶႄးမီး (ဓာတု) သေႁဵတ်းဢွၵ်ႇၵမ်ၼမ် ဝႃႈၼႆ။
Source Credit. VOA
