ၶၢဝ်ႇ-SSPP
May(13)
ပၢင်ၵႅဝ်ႈဝၼ်းမႄႈလုမ်ႈၾႃႉ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းတီႈလုမ်းၼၢင်းယိင်း ငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈ တႆး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းဝႆႉတီႈ ပွၵ်ႉ(5)သေ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်လႄႈ ၼၢင်းယိင်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ (300)ပၢႆ၊ မီးပႃးလွင်ႈၸွႆႈတူၺ်းလူ ပၢႆးယူႇလီမႄႈပႃးသၼ်ႇထေႇဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယူႇယဝ်ႉ။
တႃႇတေပဵၼ်မႃးပၢင်ၵႅဝ်ႈဝၼ်းမႄႈလုမ်ႈၾႃႉလႄႈလွင်ႈပၼ်ပိုၼ်းႁူႉၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉ ဢၼ် ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်းယိင်း ငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼၼ်ႉ ပႃႈၼၢင်းသႅင်ၶမ်းလီ ႁူဝ်ပဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်းယိင်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ သူၼ်းတုမ်ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၵႃႈပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ယိုၼ်းထိုင်လႆႈၼၼ်ႉ ၽိတ်ႈမွၵ်ႇ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈသေ သပ်းလႅင်းလၢတ်ႈၼႄ“လွင်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်းယိင်းငဝ်ႈငုၼ်း SSPP/SSA ၵႂႃႇၵႂၢင်ႈ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင်သေဢမ်ႇၵႃး တႃႇလုမ်းလႃးမႄႈပႃးတွင်ႉၵေႃႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်းယိင်း ငဝ်ႈငုၼ်း SSPP/SSA လႆႈပိုတ်ႇဝႆႉႁွင်ႈလုမ်းလႃးမႄႈပႃးတွင်ႉ ပေႃးလူဝ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈၵေႃႈ ယူႇတီႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်း ယိင်း ၸွႆႈတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃးပၼ်၊ ၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး သိုၵ်းႁၢၼ်တေႃႇၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ယူႇတီႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်း ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလုမ်းလႃး တူၺ်းထိုင်ၽွင်းလဵင်ႉလုၵ်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈၸဝ်ႈၽူဝ်လႆႈမႆႈၸႂ်“ၼႆယူႇယဝ်ႉ။
ၽူႈၼမ်းၼႂ်း မုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်းယိင်း ၼၢင်းၼူၼ်းသႅင် ၵေႃႈလႆႈသပ်းလႅင်းလွင်ႈလႆႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၵႅဝ်ႈဝၼ်းမႄႈလုမ်ႈၾႃႉဝႃႈ“မိူင်း 96 မိူင်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်း ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၵႅဝ်ႈဝၼ်းမႄႈ ပဵၼ်ဝၼ်းၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉလမ်ႇလွင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈမိူင်းၼိုင်ႈလႄႈမိူင်း ဢၼ် ၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းမႄႈၼႆႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်သေတႃႉ ယူႇတီႈလုမ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မၵ်းမၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ဝၼ်းထီႉ 13 ဝၼ်း လိူၼ် May(မေႇ) ၼႆႉယူႇ၊ ဢၼ်လႆႈတႄႇမႃးဝၼ်းမႄႈၼႆႉၵေႃႈ မၢင်ၸိူဝ်းယင်း ဝႃႈ တႄႇမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပီပွင်း (1800)ပီမိူင်းပူၼ်ႉၼႆၵေႃႈဝႃႈ၊ ၸိူဝ်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ဢၼ်လႆႈတႄႇ ၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းမႄႈၼႆႉ တႄႇမႃးတီႈမိူင်းဢမေႇရိၵၼ်ႊ မိူဝ်ႈပီ 1907 ၼီႈၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈ ၸုမ်း သႃႇသႃၼႃၶရိတ်ႉယၢၼ်ႇ Vrgi Na ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈဝႃႈ Anna M. Jan’s ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၶုၵ်းထူပ်းၸႂ်ထိုင်မႄႈမၼ်း ဢၼ်သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈပီ 1904 ၼၼ်ႉသေ ဝၼ်းမႄႈၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းထွတ်ႈဝၼ်းမျၢတ်ႈ ၵိုၵ်းဝႆႉၼႂ်းသႃႇသႃၼႃႇၶရိတ်ႉၼႆသေ ဝၢႆးလင်(3)ပီမႃး လႆႈထုၵ်ႇမၵ်း မၼ်ႈမႃး”ၼႆ လႆႈသပ်းလႅင်းၵႂႃႇၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင်ယူႇယဝ်ႉ။
တႃႇႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းမႄႈပႃးတွင်ႉ ပေႃးတေမေႃလုမ်းလႃးတူဝ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းမေႃယႃ ငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇ တီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး မေႃယႃ ၸၢႆးပၢၼ်းလူႇ၊ မေႃယႃ ၼၢင်းၶမ်းၺူဝ်ႇ၊ မေႃယႃ ၼၢင်း ၼုမ်ႇၸၢမ်ၵႃး လႆႈသပ်းလႅင်းၼႄ မိူဝ်ႈပႃးသၼ်ႇထေႇ၊ မိူဝ်ႈၽွင်းလဵင်ႉလုၵ်ႈ လႄႈလွင်ႈသမ်းယႃ ႁေႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ယူႇယဝ်ႉ။
ၵႅမ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ထီႉ(2) မုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်းယိင်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ပႃႈ ၼၢင်းၶမ်းလူႇ သပ်းလႅင်းလွင်ႈလႆႈ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်းယိင်းလႄႈၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်း ဢၼ်တေသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ လူပ်းလင်ပၢင်ၵႅဝ်ႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။