By.သႅင်ၸိုင်ႈ
December 2, 2018
ၼႂ်းဝၼ်းတီႈလိူၼ်ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ 28 ဝၼ်း ပီႊ 2018 ၼီႊ ေတႃႇထုိင် လိူၼ်တီႇၸိမ်ႇပိူဝ်ႇ 2 ဝၼ်း ပီႊ 2018 ၼီႈၼၼ်ႉ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး(SSPP) လႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် လူင်ၵွၼ်ႇၵရႅတ်ႉ ၵမ်းထူၼ်ႈ (4) ဢွင်ႈတီႈႁူင်းေႁႃးလူင်ၼွင်ငိုၼ်း ငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ဝၢၼ်ႈႁႆး ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵွၼ်ႇၵရႅတ်ႇ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ၵမ်းထူၼ်ႈ(4)ၼၼ်ႉ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း ႁိုင်(3)ဝၼ်းေသ ၶၢဝ်းယၢမ်းပၢင်ၵုမ်ၸမ်ႉ ၵၢင်ၼႂ် 9:00 မူင်း ေတႃႇထိုင် ဝၢႆးဝၼ်း 5:00 မူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ေပႃႈႄမႈၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ေတႃႇၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၸိူဝ်းၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၵုမ် ႁူမ်ႈသဵင်ႈမီး(350)ေၵႃႉ ပၢႆပၢႆ။ 
ၸွမ်သိုၵ်းလူင် သိူဝ်ထႅၼ်ႈ မွၵ်ႈလၢတ်ႈေၶႃႈၵႂၢမ်းပိုတ်ႇပၢင်ၵုမ်ေသ ၶူၼ်ႉၶႆႈ ႄၼသိုၵ်ႈပိုၼ်း ဢၼ်လႆႈ ေၵႃႇတင်ႈပဵၼ်မႃး ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး(SSPP)ၵႂႃႇယူႇ။
“ လၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ေၵႃႇတင်ႈမီးမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 1958 ၼႆေသတႃႉ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈေၵႃႇ တင်ႈပႃႇတီႇၵိုၵ်းႁွမ်းၸွမ်းမႃး။ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီႊ 1964 လိူၼ်ေဢႇပီႇ(25)ဝၼ်း မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၸဝ်ႈႄမႈ ၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း လႆႈဢွၼ်ႁူဝ် ေၵႃႇတင်ႈပဵၼ်မႃး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး(SSA)ၼၼ်ႉေၵႃႈ ဢမ်ႇလႆႈေၵႃႇ တင်ႈပႃႇတီႇ။ ထိုင်မႃး ပီႊ 1971 ၼီႊ လိူၼ်ေဢႃးၵၢတ်ႉ(16)ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိူဝ်ဝၢႆႇ ၸင်ႇလႆႈဢွၼ် ႁူဝ်ၼၢမ်းၼႃႈေသ ေၵႃႇတင်ႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး(Shan State Progress Party) တီႈဝၢၼ်ႈပဵင်း ၶုမ်ႇပၢင် ႁိမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉပၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်မႃး။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးၵူႊပိူင်ပိူင်ေသ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵွၼ်ႇၵရႅတ်ႉ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ပွၵ်ႈၵမ်း(1)ႄလႈ ပွၵ်ႈၵမ်း(2)ေၵႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း သၢင်ႈမႃးလီလီ။ ပီႊ 1983 ၼီႊၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၼုမ်ႇ လႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇႄလႈ ပၢင်ၵုမ်ၵွၼ်ႇၵရႅတ်ႉ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆးေၵႃႈ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ၼႂ်းၶိူဝ်း ၸွမ်းၼင်ႇငဝ်းလၢႆးၽၢၼ်ႇပွင်ပဵၼ် ၵႂႃႇ။ ထိုင်မႃးပီႊ 2010 ၼီႊၼၼ်ႉေၵႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢဝ်လွၵ်းလၢႆးၵူႊပိူင်ပိူင်ေသ ႁိပ်ႇငႅၼ်းဢီးသူၼ်း ႁႂ်ႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး၊ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး(SSPP/ SSA) ဝၢင်းၶိူင်ႈ ႁဵတ်းတပ်ႉ ပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၼႆယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ႄလႈ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီႊ 2012 ၼီႊ ၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈႁဵတ်းပဵၼ် ပၢင်ၵုမ်ၵွၼ်ႇၵရႅတ်ႉ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ပွၵ်ႈၵမ်း(3)ၵႂႃႇ ၼႂ်းႄၵႈငဝ်းလၢႆးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵပ်ႉၵိၼ်း ၼၼ်ႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ႄလႈ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီႊ 2018 ၼီႊၼႆႉၸင်ႇ လႆႈၸတ်း ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵွၼ်ႇၵရႅတ်ႉ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ပွၵ်ႈၵမ်း(4) ၵႂႃႇ လီငၢမ်းယူႇ” ၼႆယဝ်ႉ။
ဝၼ်းတီႈလိူၼ်တီႇၸိမ်ႇပႃႇ 1 ဝၼ်း ပီႊ 2018 ၼီႊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9:15 မူင်း ထိုင် ဝၢႆးဝၼ်း 3:15 မူင်းၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် သိူဝ်ထႅၼ်ႈ လႆႈဢွၼ်ႁူဝ် ေၵႃႇမသိၼ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ(34)ေၵႃႉေသ ၸတ်း သၢင်ႈၶိုင်ပွင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။
ၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈၶဝ်ႈပႃႇတီႇ ဢိၵ်ႇၵူၼ်းမူိင်းႄလႈ သိုၵ်းႁၢၼ်ေတႃႇၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၸိူဝ်းမီး သုၼ်ႇပၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မီး(329)ေၵႃႉ၊ ၼႂ်းၽူႈၶၢမ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမီး(66)ေၵႃႉၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းလိူၵ်ႈတင်ႈလႆႈ ေၵႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်းမႂ်ႇ(29)ေၵႃႉႄလႈ ၵႅမ်ေၵႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်းမႂ်ႇ(7)ေၵႃႉ ႁူမ်ႈသဵင်ႈ(36)ေၵႃႉ ဝႃႈၼႆ။
ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၸိူဝ်းလိူၵ်ႈတင်ႈလႆႈ ႁူမ်ႈသဵင်ႈမီး(329)ၶႅပ်းေသ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ် မီး (305) ၶႅပ်း၊ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်ထုၵ်ႇပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ မီး(24)ၶႅပ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၼႂ်းဝၼ်းတီႈလိူၼ်တီႇၸိမ်ႇပႃႇ 2 ဝၼ်း ပီႊ 2018 ၼီႊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9:19 မူင်း ေတႃႇထိုင် 9:24 မူင်း ၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် သိူဝ်ထႅၼ်ႈ ေၵႃႉပဵၼ်ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈပၢင်ၵုမ်ႄလႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ေၵႃႇမသိၼ်ႇလိူၵ်ႈ တင်ႈ လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း လူႇဢၢၼ်ႇႄၼ မၢႆဝၢၵ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၽူႈၶၢမ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ(66)ေၵႃႉေသ လႆႈဢွၼ်ႁူဝ်ေၵႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်းမႂ်ႇႄလႈ ၵႅမ်ေၵႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်းမႂ်ႇ ႁူမ်ႈ(36)ေၵႃႉ တိူင်ႇၵၢဝ်ႇၵတိ သတ်ႉၸႃႇ ေၶႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇတိုဝ်းၵမ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး(SSPP)ယဝ်ႉ မွပ်ႈဢၢပ်ႈပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႃႈ ၵၢၼ်တမ်ႈ တီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းထၢၼ်ႈသုင်(36)ေၵႃႉ ဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ပၢင်ႇၾႃႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ၶၢဝ်းယၢမ်း 9:35 မူင်း ေတႃႇထိုင် ၶၢဝ်းယၢမ်း မူင်းၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် သိူဝ်ထႅၼ်ႈ လႆႈဢွၼ်ႁူဝ် ေၵႃႇ မတီႇငဝ်ႈငုၼ်းမႂ်ႇ(29)ေၵႃႉႄလႈ ၵႅမ်ေၵႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်းမႂ်ႇ(7)ေၵႃႉ သိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈပၢင်ၵုမ်ေၵႃႇမတီႇ ငဝ်ႈငုၼ်းေသ ၸႅၵ်ႇမႅင်ႇၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း တမ်ႈတီႈေၵႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်းမႂ်ႇ(29)ေၵႃႉႄလႈ ၵႅမ်ေၵႃႇ မတီႇငဝ်ႈငုၼ်းမႂ်ႇ(7)ေၵႃႉ ႁၢပ်ႇႁၢမ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ တႃႇေၽႃႇၼမ်ႉႄၼတူဝ် ပိူင်ၵၢၼ်၊ လၢႆးၵၢၼ်ပႃႇတီႇ မႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ꨵ။
